rén zhī chūxìng běn shà
n xìng xiāng jì
n
xí xiāng yuǎ
n
人之初性本善性相近习相远gǒu bú jiào xìng nǎi qiān jiào zhī dào guì yǐ zhuān 苟不教性乃迁教之道贵以专xī mèng mǔzé lín chǔzǐ bù xuéduàn jī zhù昔孟母择邻处子不学断机杼
dòu yān shā
n yǒu yì fāng jiāo wǔ zǐmíng jù yáng
窦燕山有义方教五子名俱扬yǎng bú jiào fù zhī guòjiào bù yán shī zhī duò养不教父之过教不严师之惰
zǐ bù xuéfēi suǒ yíyòu bù xuélǎo hé wéi 子不学非所宜幼不学老何为yù bù zhuóbù chéng qìrén bù xuébù zhī yì玉不琢不成器人不学不知义
wéi rén zǐfāng shào sh
íqīn shī yǒu xí lǐ yí
为人子方少时亲师友习礼仪
xiāng jiǔ líng néng wēn xíxiào yú qīn suǒ dāng zhí香九龄能温席孝于亲所当执
róng sì suìnéng ràng lídì yú zhǎng yí xiān zhī融四岁能让梨弟于长宜先知
shǒu xiào tìcì jiàn wén zhī mǒu shùshí mǒu wén 首孝悌次见闻知某数识某文
yī ér shíshí ér bǎi bǎi ér qiān qiān ér wàn 一而十十而百百而千千而万
sān cái zhětiān dì rén sān guāng zhěrì yuè xīng 三才者天地人三光者日月星
sān gāng zh
ějūn chén yìfù zǐ qīn fū fù shùn
三纲者君臣义父子亲夫妇顺
yuē chūn xiàyuē qiū dō
ng cǐ sì shíyùn bù qió
ng
曰春夏曰秋冬此四时运不穷
yuē nán běi yuē xī dōng cǐ sì fāng yìng hū zhō
ng 曰南北曰西东此四方应乎中yuē shuǐ huǒmù jīn tǔcǐ wǔ háng běn hū shù曰水火木金土此五行本乎数shí gān zhějiǎ zhì guǐshí èr zhīzǐ zhì hài 十干者甲至癸十二支子至亥yuē huáng dào rì suǒ chán yuē chì dào dāng zhōng quá
n 曰黄道日所躔曰赤道当中权
chì dào xiàwēn nuǎn jíwǒ zhōng
huázài dōng běi
赤道下温暖极我中华在东北
hán yù jūn shuāng lù gǎ
i yòu gāo yuá
n
zuǒ dà hǎi
寒燠均霜露改右高原左大海yuē jiāng héyuē huái jìcǐ sì dúshuǐ zhī jì曰江河曰淮济此四渎水之纪yuē dài huásōng héng héng cǐ wǔ yuèshān zhī mí
ng
曰岱华嵩恒衡此五岳山之名
gǔ jiǔ zhōu jīn gǎi zhìchēng xíng shě
ng sān shí wǔ
古九州今改制称行省三十五yuē shì nóng yuē gōng shāng cǐ sì mín guó zhī liáng 曰士农曰工商此四民国之良
yuē rén yìlǐ zhì xìn cǐ wǔ cháng bù róng wěn 曰仁义礼智信此五常不容紊
dì suǒ shēng yǒu cǎo mùcǐ zhí wùbiàn shuǐ lù地所生有草木此植物遍水陆
yǒu chóng y
úyǒu niǎo shò
u
cǐ dòng wùnéng fēi zǒu
有虫鱼有鸟兽此动物能飞走
dào liáng sh
ūmài shǔ jìcǐ liù gǔrén suǒ shí
稻梁菽麦黍稷此六谷人所食mǎ niú yáng jī quǎn shǐcǐ liù chùrén suǒ sì马牛羊鸡犬豕此六畜人所饲
yuē xǐ nùyuē āi jùài wù yùqī qíng jù曰喜怒曰哀惧爱恶欲七情俱qīng chì huáng jí hēi bái cǐ wǔ sèmù suǒ shí青赤黄及黑白此五色目所识suān kǔ gān jí xīn xián cǐ wǔ wèi kǒu suǒ hán 酸苦甘及辛咸此五味口所含shān jiāo xiāng jí xīng xiǔcǐ wǔ xiùbí suǒ xiù膻焦香及腥朽此五臭鼻所嗅páo tǔ gémù shí jīn yǔ sī zhúnǎi bā yīn 匏土革木石金与丝竹乃八音
yuē píng shǎng yuē qù rùcǐ sì shēng yí tiáo xié曰平上曰去入此四声宜调协gāo zēng zǔfù ér shēn shēn ér zǐzǐ ér sūn 高曾祖父而身身而子子而孙
zì zǐ sūn zhì xuán zē
ng nǎi jiǔ zúrén zhī lún
自子孙至玄曾乃九族人之伦fù zǐ ēn fū fù cóng xiōng zé yǒu dì zé gōng 父子恩夫妇从兄则友弟则恭
zhǎng yòu x
ùyǒu yǔ péng jūn zé jìng chén zé zhōng
长幼序友与朋君则敬臣则忠
cǐ shí yìrén suǒ tóng ng shī xùwù wéi bèi 此十义人所同当师叙勿违背
zhǎn qí shuā
i dà xiǎo gōng zhì sī máwǔ fù zhōng
斩齐衰大小功至缌麻五服终lǐ yuè shèyù shū shùgǔ liù yìjīn bù jù礼乐射御书数古六艺今不具
wéi shū xuérén gòng zū
n jì shí zìjiǎng shuō wén
惟书学人共遵既识字讲说文
yǒu gǔ wén dà xiǎo zhuà
n lì cǎo jìbù kě luàn
有古文大小篆隶草继不可乱
ruò guǎng xuéjù qí fán dàn lüè shu
ōnéng zhī yuá
n
若广学惧其繁但略说能知原
fán xùn mé
ng xū jiǎng jiūxiáng xùn gǔmíng jù dòu
凡训蒙须讲究详训诂明句读wéi xué zhěbì yǒu chūxiǎo xué zhōng zhì sì shū为学者必有初小学终至四书lún yǔ zhěèr shí piān qún dì zǐjì shàn yán 论语者二十篇群弟子记善言mèng zǐ zhěqī piān zhǐjiǎng dào déshuō rén yì孟子者七篇止讲道德说仁义
zuò zhōng yōng nǎi kǒng jízhōng bù piān yōng bù yì作中庸乃孔伋中不偏庸不易zuò dà xuénǎi zēng zǐzì xiū qízhì píng zhì作大学乃曾子自修齐至平治
zhōng shū shúxiào jīng tō
ng rú liù jīng shǐ kě dú
中书熟孝经通如六经始可读shī shū yìlǐ chūn qiūhào liù jīng dāng jiǎng qi
ú
诗书易礼春秋号六经当讲求
yǒu lián shā
n yǒu guī cáng yǒu zhōu yìsān yì xiáng
有连山有归藏有周易三易详
yǒu diǎn móyǒu xùn gào yǒu shì mìng shū zhī ào 有典谟有训诰有誓命书之奥
wǒ zhōu gō
ng zuò zhōu lǐzhù liù guān cún zhì tǐ
我周公作周礼著六官存治体dà xiǎo dài zhù lǐ jìshù shèng yán lǐ yuè bèi 大小戴注礼记述圣言礼乐备
yǒu guó fē
ng yǒu yǎ sòng hào sì shīdāng fěng yǒng
有国风有雅颂号四诗当讽咏shī jì wáng chūn qiū zuòyù bāo biǎn bié shàn è诗既亡春秋作寓褒贬别善恶
sān zhuàn zhěyǒu gōng yáng yǒu zuǒ shìyǒu gǔ liáng 三传者有公羊有左氏有谷梁
ěr yǎ zhěshàn biàn yá
n qiú jīng xùn cǐ mò xiān
尔雅者善辨言求经训此莫先
gǔ shèng zh
ùxiān xián zhuàn zhù shū bèi shí sān jīng
古圣著先贤传注疏备十三经zuǒ zhuàn wài yǒu guó yǔhé qún jīng shù shí wǔ左传外有国语合群经数十五jīng jì míng fāng dú zǐcuō qí yào jì qí shì经既明方读子撮其要记其事
wǔ zǐ zhěyǒu xún yá
ng wén zhōng z
ǐ
jí lǎo zhuāng
五子者有荀扬文中子及老庄
jīng zǐ tōng dú zhū shǐkǎo shì xìzhī zhōng sh
ǐ
经子通读诸史考世系知终始
zì xī nóng zhì huáng dìhào sān huáng zài shàng shì自羲农至黄帝号三皇在上世
táng yǒu yúhào èr dìxiāng yī xùn chēng shèng shì唐有虞号二帝相揖逊称盛世
xià yǒu yǔshāng yǒu tāng zhōu wén w
ǔchēng sān wáng
夏有禹商有汤周文武称三王
xià chuán zǐjiā tiān xiàsì bǎi zǎi qiān xià shè夏传子家天下四百载迁夏社
tāng fá xiàguó hào shāng liù bǎi zǎi zhì zhòu wáng 汤伐夏国号商六百载至纣亡zhōu wǔ wáng shǐ zhū zhòu bā bǎi zǎi zuì cháng jiǔ周武王始诛纣八百载最长久
zhōu gòng h
éshǐ jì nián lì xuān yōu suì dōng qiā
n
周共和始纪年历宣幽遂东迁
zhōu dào shuāi wáng gāng zhuìchěng gān g
ēshàng yóu shuì
周道衰王纲坠逞干戈尚游说
shǐ chūn qiūzhōng zhàn guówǔ bà qiáng qī xióng chū始春秋终战国五霸强七雄出yíng qín shìshǐ jiān bìng chuán èr shìchǔ hàn zhēng 嬴秦氏始兼并传二世楚汉争gāo zǔ xīng hàn yè jiàn zhì xiào píng wáng mǎng cuà
n
高祖兴汉业建至孝平王莽篡
guāng wǔ xīng wéi dōng hà
n sì bǎi nián zhōng yú xià
n
光武兴为东汉四百年终于献wèi shǔ wúzhēng hàn dǐng hào sān guóqì liǎng jìn 魏蜀吴争汉鼎号三国迄两晋
sòng qí jìliáng chén ché
ng wéi nán chá
o
dū jīn líng
宋齐继梁陈承为南朝都金陵
běi yuán wèi fēn dōng xīyǔ wén zhōu xīng gāo qí北元魏分东西宇文周兴高齐
dài zhì suíyī tǔ yǔbù zài chuán shī tǒng xù迨至隋一土宇不再传失统绪
táng gāo zǔqǐ yì shīchú suí luàn chuàng guó j
ī唐高祖起义师除隋乱创国基èr shí chuán sān bǎi zǎi liáng miè zhīguó nǎi gǎi 二十传三百载梁灭之国乃改
liáng táng jì
n jí hàn zhōu chēng wǔ dà
i
jiē yǒu yóu
梁唐晋及汉周称五代皆有由zhào sòng xīng shòu zhōu shàn shí bā chuán nán běi hùn 赵宋兴受周禅十八传南北混
liáo yǔ jīn jiē chēng dìyuán miè jīn jué sòng shì辽与金皆称帝元灭金绝宋世
yú tú guǎng chāo qián dà
i jiǔ shí nián guó zuò fèi
舆图广超前代九十年国祚废dài chéng zǔqiān yān jīng shí liù shìzhì chóng zhēn 迨成祖迁燕京十六世至崇祯
quán yān sìkòu rú lín lǐ chuǎng ch
ūshén qì fén
权阉肆寇如林李闯出神器焚
qīng shì zǔyīng jǐng mì
ng jìng sì fāng kè dà dìng
清世祖膺景命靖四方克大定yóu kāng yōng lì qián jiāmín ān fùzhì jì kuā由康雍历乾嘉民安富治绩夸dào xián jiān biàn luàn qǐshǐ yīng fǎrǎo dū bǐ道咸间变乱起始英法扰都鄙
tóng guāng hòu xuān tǒng ru
òchuán jiǔ dìmǎn qīng m
ò
同光后宣统弱传九帝满清殁
gé mìng xīng fèi dì zhìlì xiàn fǎjiàn mín guó革命兴废帝制立宪法建民国
gǔ jīn shǐquán zài zīzǎi zhì luàn zhī xīng shuā
i 古今史全在兹载治乱知兴衰shǐ suī fán dú yǒu cìshǐ jì yīhàn shū èr 史虽繁读有次史记一汉书二
hòu hàn sān guó zhì sìjiān zhèng jīng cān tōng jià
n 后汉三国志四兼证经参通鉴
dú shǐ zhěkǎo shí lùtōng gǔ jīn ruò qīn mù读史者考实录通古今若亲目